انفجارهای عظیم انرژی دور از زمین ممکن است که علایم زیستی و جغرافیایی در سیاره ما به جای گذاشته باشد. توسط دانشگاه کلرادو، شهر بولدر: 19 نوامبر 2020
ستاره های در حال انفجار
بر اساس تحقیقات نوینی در دانشگاه کلرادو بولدر، توسط یک متخصص زمینشناسی به نام رابرت براکنریج[1] ، اظهار شده است که انفجار مهیب انرژی که با فاصلههای هزاران سال نوری از زمین رخ میدهند، ممکن است که نشانههایی را از نظر زیست شناسی و جغرافیایی بر روی کره زمین به جای گذاشته باشند. این مقاله که در مجله اخیر ماهانه بین المللی اخترشناسی منتشر شده است، در پی کشف تاثیرات ابرنواخترها (برخی از مهیب ترین حوادث کیهان شناخته شده) بوده است . تنها در بازه زمانی چند ماهه، فقط یکی از این انفجار ها میتواند انرژی بالغ بر کل انرژیهایی که خورشید در تمام حیات خود ساطع کرده از خود آزاد کند. آنها همچنین خیلی درخشان هستند، خیلی درخشان!
براکنریج که عضو ارشد هیئت تحقیقاتی قطب شمال وآلپ (INSTAAR[2]) نیز می باشد، اذعان کرده است: «ما ابرنواخترها را در سایر کهکشان ها به کرات مشاهده و رصد میکنیم. از منظر دید تلسکوپ، یک کهکشان فقط یک نقطه مبهم است. سپس بدون هیچ درنگی، ستاره ای پدیدار میشود که به درخشندگی تمام کهکشان خواهد بود.»
یک ابرنواختر نزدیک، ظرفیتی دارد که خواهد توانست تمام تمدن بشری را با خاک یکسان کند. حتی با فاصله بسیار دور از سیاره ما، این انفجارها ممکن است که آسیبرسان باشند. طبق نظرات براکنریج این انفجارها باعث میشود تا سیاره ما در معرض تشعشات خطرناکی قرار گیرد که به لایه محافظ زمین آسیب جدی وارد میکند.
بازمانده ابرنواختر LMC N63A
بازمانده های ابرنواختر در ابرهای ماژلانی[3] عظیم، کهکشان کوچکی که در مجاورت کهکشان راه شیری مستقر شده است. نقل از: ناسا
آقای براکنریج برای کاوش این پیامدهای احتمالی، پیشینه حلقه های درختی زمین را مورد بررسی قرار داده است تا نشانههایی از انفجارهای کیهانی دوردست پیدا کند. طبق یافتههای وی، از لحاظ نظری، ابراخترهای تقریباً نزدیک، چهار مورد از اختلالات جدی آب و هوایی در طی 40 هزار سال را برانگیختهاند.
این نتایج قطعیت چندانی ندارند، ولی نکته تامل برانگیز این است که با توجه به حقیقت ثبات زندگی در روی زمین، هر اتفاقی که در فضا رخ میدهد، تا ابد در فضا نخواهند ماند. براکنریج اظهار میکند: «این حوادث وحشتناک هستند و به نظر میرسد که اثرگذاری های بالقوه آنها با شواهد حلقههای درخت همخوانی دارند.»
جهشهای رادیوکربنی
تحقیقات براکنریج بر پایه موضوع اتم های نادر استوار است. وی تصریح میکند اتم کربن-14 که معروف به رادیوکربن میباشد، یک ایزوتوپ کربنی است که به مقدار ناچیزی در روی زمین یافت میشود که البته متعلق به این سیاره نمیباشد. رادیوکربن زمانی شکل میگیرد که اشعههای کیهانی از فضا، با زمینههای تقریباً یکسان، اتمسفر سیاره زمین را بمباران میکنند. همچنین وی اظهار میکند که عموماً این مقدار در طی سالهای متوالی به میزان ثابتی است. درختان دی اکسید کربن را جذب میکنند و مقداری از این کربن تبدیل به رادیوکربن خواهد شد.
موج انفجاری ابرنواخترها
حبابی از گاز که حدوداً با سرعت 18 میلیون کیلومتر در ساعت منبسط میشود، از امواج انفجاری ابراخترها تشکیل میشود.
*اخذ از: ناسا، ایسا و تیم اکتشافی هابل هریتیج[4] با تایید جی.هاگز (دانشگاه روتگرز)[5]*
البته گاهی اوقات میزان رادیوکربنی که درختان جذب میکنند مقدار ثابتی نیست. دانشمندان موارد معدودی را کشف کردهاند که میزان تراکم این ایزوتوپ در حلقههای درخت، به طور ناگهانی و بدون علت زمینشناسی مشخصی جهش یافته است. بسیاری از دانشمندان فرض بر این دارند که این جهش چندین ساله، ممکن است به فوران خورشیدی یا تشعشع کلان انرژی از سطح خورشید مربوط باشد.
براکنریج به همراه جمعی از دانشمندان چشمان خود را به رویدادهایی متمرکز کرده اند که از خانه ما، زمین بسیار دورترند. برانکریج میگوید: «ما رویدادهایی در زمین میبینیم که تشنه ی توضیح و تفسیر هستند. در اینجا دو امکان وجود دارد: تشعشعات خورشیدی و یا ابرنواخترها. به شخصه معتقد هستم که فرضیه ابرنواخترها خیلی سریع نادیده گرفته شده است.»
یدالجوزا را جدی بگیرید.
براکنریج متذکر شده است که دانشمندان ابرنواخترهایی در سایر کهکشانها ثبت کردهاند که میزان حیرتانگیزی از تشعشعات گاما بروز دادهاند (همان نوع از اشعههایی که موجب تشکیل اتم رادیوکربن در زمین میشود). در همین حال که این ایزوتوپها به خودی خود خطرناک نیستند، جهش در این سطح نشان میدهد که انرژی از ابرنواخترهای دوردست، فاصله صدها تا هزاران سال نوری را به سمت سیاره ما پیموده است.
براکنریج برای آزمون این فرضیه به گذشته رجوع کرده است. وی فهرستی از ابرنواخترهایی تهیه کرده که در حدود 40 هزار سال اخیر رخ داده اند. دانشمندان میتوانند این رویدادها را با بررسی ابرینه هایی[6] که بر جای مانده، مورد مطالعه قرار دهند. وی در قدم بعدی، عمر تقریبی انفجارات کهکشانی را با پیشینه حلقههای درختان مقایسه کرده است.
براکنریج نتیجه گرفت که نزدیکترین هشت ابرنواختر مورد مطالعه، محتملاً همگی با جهشهای ناشناختهای با پیشینه رادیوکربنی موجود در زمین مرتبط هستند. وی چهار مورد از این ابرنواخترها را به عنوان گزینههای امیدوار کننده در نظر گرفته است. یکی از ستارگان سابق صورت فلکی بادبان[7] را در نظر بگیرید. این جرم آسمانی که زمانی در فاصله 815 سال نوری از زمین مستقر شده بود، تقریباً 13 هزار سال پیش ابرنواختر گردید. مدتی بعد از آن، سطح رادیوکرین زمین با افزایش حیرت آور3 درصدی مواجه شد.
این یافتهها به هیچ وجه نمیتواند مدرک قابل اتکایی باشد. دانشمندان تاکنون در زمان بندی وقوع ابرنواخترها با مشکل مواجه هستند، طوری که زمان انفجار ستاره صورت فلکی بادبان را با میزان خطایی در حدود 1500 سال غیر قطعی نشان میدهد. همچنین مشخص نیست که تبعات این انفجارها در آن زمان بر روی درختان و جانوران به چه نحوی بوده است. به اعتقاد براکنریج، یافتن پاسخ برای این ابهامات نیازمند تحقیق و کاوش بیشتری خواهد بود.
«چیزی که به من انگیزه میدهد این است که به پیشینه زمینی نگاه می کنم و میگویم “خدای من، عوامل مطابق الگو و پیش بینی، به گمانم همین جا موجود هستند”.»
او امیدوار است که بشریت مجبور نباشد که این پیامدها را به این زودی بر سیاره خود ببینند. برخی از ستاره شناسان عقیده دارند که طبق نشانه های مشاهده شده، یدالجوزا، ستاره غول پیکر سرخ رنگ صورت فلکی شکارچی، در معرض انفجار و تبدیل به ابرنواختر میباشد. در صورتی که تنها 5/642 سال نوری با زمین فاصله دارد که فاصله ای نزدیک تر از ستاره صورت فلکی بادبان میباشد.
براکنریج گفته است: «امیدواریم که همچنین اتفاقی رخ ندهد، چون ستاره یدالجوزا بسیار نزدیک است.»
منبع : رابرت براکنریج؛ کتاب : «منظومه شمسی در معرض ابرنواخترها و تشعشعات گاما»؛ 4 نوامبر 2020؛ مجله بین المللی اخترزیست شناسی
[1] Robert Brakenridge
[2]The Institute of Arctic and Alpine Research
[3] Magellanic Cloud
[4] Hubble Heritage Team (STScI/AURA)
[5] J. Hughes (Rutgers University)
[6] Nebula
[7] Vela constellation: ین صورت فلکی بخشی از چهار صورت فلکی است که یک کشتی را می سازند و این صورت فلکی بادبان این کشتی است.